آسانسور چگونه عمل می کند؟

حرکت آسانسور به دو روش انجام می گیرد :

آسانسور با رانش مثبت Positive Service Lift: که با زنجیر یا طناب فولادی آویزان شده و نیروی رانشی بطریقی از اصطحکاک به آن وارد می شود.

. آسانسور با سیستم محرکه کششی Traction Drive Lift: که به واسطه اصطحکاک بین فلکه رانش و طنابهای فولادی حرکت می کند.

آسانسور در داخل محیطی نصب می شود که از سه قسمت تشکیل شده است :

۱- موتورخانه : برای برقراری موتور و گیربکس و تابلو کنترل آسانسور و تابلو برق

۲- چاه آسانسور : برای نصب درها ، ریلها و همچنین محلی برای حرکت کابین و وزنه

۳- چاهک : در پایین ترین قسمت چاه آسانسور ،برای ضربه گیرها و بافرها

موتور گیربکس بعنوان قلب آسانسور و تابلو کنترل بعنوان مغز آسانسور عمل می نماید. بر روی فلکه این موتور سیم به اصبلاح بکسلی (رشته های به هم پیچیده فلزی) وجود دارد که از یک سمت به کابین آسانسور و از سمت دیگر به وزنه های آسانسور که درون فرمی به نام فرم وزنه قرار دارند متصل است. وزن این وزنه ها به اندازه وزن کابین + نصف وزن ظرفیت کابین است.وزن هر نفر در استاندارد آسانسور ۷۵ کیلوگرم است .دلیل قرار دادن وزنه در سیستم آسانسور کمک به بالا بردن آسانسور است در غیر اینصورت برای این کار باید موتورهای بسیار قوی با کیلووات بالا استفاده کرد.پس با این کار توان موتور مورد استفاده کاهش می یابد.طبیعی است که این وزنه در پایین آمدن آسانسور مزاحمت ایجاد می کند.اما چون هر جسم بدون دخالت به پایین سقوط می کند پس استفاده از وزنه مانعی بزرگی در حرکت آسانسور ایجاد نمی کند.

مدتی در آسانسورها از اینورتر استفاده می شود.در گذشته موتورهای آسانسور دارای دو سیم پیچ بود که باعث می شد آسانسور با دو سرعت تند و کند حرکت کند.سرعت تند برای حرکت اولیه و سرعت کند برای ایستادن است تا تکان هنگام ایستادن کاهش یابد.ایراد این روش تکان شدید آسانسور در هنگام تبدیل سرعت تند به کند و کند به ایستادن است.این تبدیل به وسیله یک مجموعه رله و یا یک برد که وظیفه فرماندهی را دارد داده می شود و بوسیله چند کنتاکتور ولتاژ سه فاز بطورجداگانه به سیم پیچهای موتور می رسد.ایراد دیگر این سیستم انرژی بالای مصرفی این سیستم آسانسور بود که به همین دلیل در حاله حاضر در شهرهای بزرگ استفاده از آن در ایران ممنوع شده است.دلیل بالا بودن مصرف ولتاژی مستقیمی است که در هنگام حرکت آسانسور به موتور می رسد.چون برق بدون هیچ واسطه ای به موتور می رسد. اما در آسانسورهای اینورتر دار ,اینور و یا درایو رابط بین برق شهر و موتور آسانسور است.درایو با تغییر فرکانس نمودار حرکتی منظمی از شروع تا انتها و ایستادن آسانسور ایجاد می کند که جز در استفاده با بار کامل از آسانسور مصرف آن باندازه آسانسور دوسرعته نیست.پس در این حالت به جز کاهش مصرف انرژی که کاملا محسوس می باشد حرکت آسانسور بر اساس نمودار حرکتی بسیار روان است.در این سیستم از موتوری با یک سیم پیچ و یا تک سرعته استفاده می شود.

سنسورها:

همان طور که قبلا گفته شد در سیستم های شناسایی قدیمی در هر طبقه یک سوییچ جهت شناسایی وجود داشت ولی به علت مشکلاتی از قبیل صدا دادن سنسورها،سیم کشی زیاد سیستم هنگام نصب.خرابی غیر متمرکز و سختی دسترسی از رده خارج و جای خود را به ۲ عدد سنسور از نوع ریدرله که با آهنربا کار میکند داده است.

در سیستم جدید ۲ سنسور دور انداز و استوپ طبقه) جایگزین سنسورهای ثابت شده اند.این سنسورها به وسیله تراول کابل به مدار فرمان متصل شدهاند وکار شناسایی را انجام میدهند.در هر طبقه به جای یک سنسور از یک عدد آهنربا استفاده شده که به محض قرار گرفتن سنسور روی کابین مقابل آهنربا ،سنسور عمل کرده پالسی به مدار فرمان میفرستد.

به این طریق به راحتی مدار کنترل شده و آسانسور در جای لازم می ایستد.

البته برای استوپ طبقه در هر طبقه یک آهنربا کافی است. ولی برای دور اندازی در هر طبقه ۲ آهنربا نیاز می باشد.یکی برای جهت بالا و دیگری جهت پایین.که این عمل با یکی در میان شمردن آهنرباهای دور انداز توسط مدار فرمان اصلاح شده در حقیقت یکی از آهنرباها را می شمرد و دیگری را در نظر نمیگیرد.

نکته:این قاعده برای بالاترین و پایین ترین طبقه فرق میکند. چون در طبقه بالا و پایین یک جهت حرکت تعریف شده است پس یک آهنربای دور انداز کافی میباشد.

تذکر:مبحث سنسورها و شناسایی از پیچیده ترین نکات آسانسور میباشد لذا دقت بیشتری را در طراحی میطلبد.

اصول عملکرد:

یک آسانسوربرقی با نیروی محرکه کششی دارای اتاقکی است که ازکابلهای فولادی آویزان است و این کابلها برروی قرقره محرک شیار دارحرکت می کنند.کابلهای فولادی از یک طرف به بالای اتاقک و از طرف دیگر به قاب وزنه تعادل متصل می شوند.وزنه تعادل ازمیزان بار روی موتور الکتریکی به اندازه اختلاف وزن موجود میان اتاقک همراه با بار و وزنه تعادل یا اصطکاک کم می کند.این اختلاف وزن را ((بار غیر متعادل))می نامند. وزنه تعادل معمولاً به اندازه وزن کابین به علاوه ۴۰ تا ۵۰ درصد بار آن و اصطکاک وزن دارد. اصطکاک معمولاً ۲۰ درصد وزنه تعادل است.